Vloggen, wat is dat?

Een vlogger (of vlogster in het vrouwelijk) is iemand die zijn dagelijks leven filmt en vervolgens de video’s deelt op het internet. De video’s, zogeheten vlogs, worden meestal geplaatst op sociale media (facebook, Instagram, TikTok, …) of ook wel op YouTube. Vloggen kan heel wat verschillende vormen aannemen en is soms heel persoonlijk. Voor sommigen is het een soort dagboek, maar er bestaan heel wat andere vormen zoals  (game- of product-)reviews, gameplay, DIY-filmpjes, foodfilmpjes,  shoppingvideo’s, tutorials, unboxingvideo’s, pranks ...

Het lijkt een banaal verschil maar het ligt aan de basis van veel discussie tussen contentcreators. Een vlog (videoblog) is een bepaald type video waarin de maker je meeneemt in zijn leven en een soort online videodagboek maakt. Naast vlogs zijn er ook video’s over beauty, shoppingvideo’s, games, tutorials, product-reviews, unboxingvideo’s, prankvideo’s ... 

Gekende voorbeelden zijn Kastiop, Unagize, Pewdiepie, Mojoonpc, Acid, Yaraski, Gamemeneer ... Zij hebben van zichzelf een merk gemaakt en slagen erin om zichzelf als product in de markt te zetten. 

Ze hebben een trouw kijkerspubliek van duizenden tot miljoenen volgers en hebben een voorbeeldfunctie voor hun publiek. Jongeren spiegelen zich aan hen en nemen soms ook wel het taalgebruik, de gewoontes en standpunten van hun internethelden over.  Je begrijpt dat deze invloed een zeer interessant gegeven is voor adverteerders.

Ze krijgen geld op basis van het aantal views in combinatie met het aantal weergegeven reclameboodschappen tijdens het bekijken van de video’s. Ze ontvangen ook vergoedingen voor commerciële campagnes die ze afsluiten met adverteerders (vb. productplacement in video’s) en door het verkopen van merchandising (t-shirts, petten, koffietassen, boeken ...). Maar vergeet niet: je geld verdienen met YouTube is heel hard werken. 

Dat doe je niet met brave en belerende content. Ze zoeken regelmatig de controverse op en maken regelmatig uitdagende of gewaagde content om het verschil te maken met de andere contentcreators. 

Het uitgangspunt van het auteursrecht is dat alle rechten voorbehouden zijn aan de auteur. Alleen hij heeft het recht om zijn werk te reproduceren en aan het publiek mee te delen. Wil je een afbeelding of liedje gebruiken, dan mag dat alleen met toestemming van de auteur. Er zijn wel een aantal strikt afgelijnde uitzonderingen op dit algemene principe, zoals de privékopie of de parodie.

Voor het maken van een afbeelding van iemand, maar ook voor het gebruik ervan, is de uitdrukkelijke toestemming van de afgebeelde persoon nodig. Dit heet ‘portretrecht’ of  ‘recht op afbeelding’. Als een kind minderjarig is, dan moeten de ouders toestemming geven om een foto van het kind te laten maken of te gebruiken. Toch praat je het best met je kind over dit recht.

Misschien vind je er maar niks aan, maar respecteer wel dat kinderen en jongeren dit wel heel erg goed vinden.

Bekijk regelmatig eens een video. Misschien kan je dingen die in de klas gebeuren beter begrijpen of kan je een video aangrijpen voor een klasgesprek.

Heel wat kinderen willen of probeerden reeds het pad van een vlogger te bewandelen. Als mama en papa er geen probleem in zien dat hun kind filmpjes maakt en online plaatst, dan kan jij als leerkracht het kind hier ook best wel in ondersteunen. Bespreek samen met je leerlingen hoe ze het best omgaan met (negatieve) reacties en wat ze best kunnen doen als ze vreemde verzoekjes krijgen.

Het is belangrijk dat kinderen leren dat ze werk van anderen niet zomaar mogen gebruiken, kopiëren en verspreiden. Leer hen waar ze rechtenvrije foto’s, muziek … kunnen vinden. Bedenk eventueel samen met hen situaties waarin het niet fijn is als iemand je foto gebruikt zonder toestemming. Zoals een foto van een gênante situatie of een flauwe grap.

Geeft iemand je geen toestemming? Ga dan op zoek naar een manier om die persoon op een anonieme manier in beeld te brengen of gebruik een ander beeld.

Ga na of je toestemming moet vragen. Krijg je geen toestemming? Ga op zoek naar alternatieven.